Đủ kiểu ngôn từ thô và tục để phê bình nhau trên mạng xã hội - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Kiểu hung dữ từ miệng, từ bàn phím, dùng lời lẽ và câu chữ để đánh nhau, hại nhau và thỏa mãn bản thân ngày càng tràn lan trên mạng.

Thù ghét ai thì lên mạng xả. Chuyện không liên quan nhiều đến mình, chuyện chưa rõ đầu đuôi gì cũng không tiếc lời chê bai, công kích người khác...

Mở máy là chửi

Cộng đồng mạng ngàn lần dậy sóng với những vụ công kích bằng ngôn ngữ dài ngày với những từ ngữ cay độc, hiểm ác nhất. 

Có thể điểm lại nhiều vụ "rầm rộ" không thể nào quên như vụ phê phán đề thi ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia 2018 về đề tài "đánh thức tiềm lực". 

Đám đông dùng bàn phím không tiếc lời chê bai trình độ người ra đề rồi tán hươu tán vượn đủ kiểu về giáo dục. 

Trước đó là cuộc công kích sự việc các cô gái bình luận World Cup 2018, không ít lời lẽ cay độc phán xét kiểu "các cô ấy biết gì mà nói" và bình loạn về dung mạo, dáng vẻ bình luận viên.

Gần đây nhất là chuyện ồn ào sau cái chết của cô nữ sinh viên giao gà ở Điện Biên. Cùng những xót thương là đủ các kiểu lời lẽ chê bai thậm tệ vào chuyện phá án của các chiến sĩ công an, bàn tán đủ kiểu về gia đình của nạn nhân xấu số, sau đó nữa là các kiểu kết tội nghi can. 

Vụ án đến nay thêm những diễn biến mới. Những ai đã từng nói như đúng rồi, không tiếc lời phê phán, giờ có ai thấy mình sai? Có xin lỗi vì mình từng phát ngôn, nhả chữ bừa bãi?

Gần hơn nữa là câu chuyện một nhóm người đến xịt sơn thành chữ lên cổng một căn nhà ở Đà Nẵng, được cho là nhà của người đàn ông có hành động bất thường với bé gái trong thang máy chung cư ở TP.HCM. Sự việc đang được cơ quan chức năng xử lý. 

Những người này nhân danh điều gì để có hành động như khủng bố tinh thần mọi người sống bên trong căn nhà ấy?

Những hành động này cho thấy thực tế nhiều người bị cuốn vào chuyện trên mạng, hồn nhiên tin vào mạng và hành xử manh động cũng để tiếp tục đưa tin lên mạng.

Chửi để khoe

Chưa đến 1 giây, trên công cụ tìm kiếm Google có thể tìm hàng ngàn hình ảnh, video clip về chửi. Trong đó có rất nhiều clip học sinh 10X (sinh sau năm 2000) quay clip chửi nhau để khoe. 

Trong thế giới của học sinh trung học, loại ngôn ngữ bựa, dơ sử dụng như một kiểu thời thượng, thể hiện mình của các nhóm học sinh. Chửi nhau trên mạng rồi thành đánh nhau, thậm chí đổ máu ngoài cổng trường.

Có quá nhiều kiểu chửi được xem là chửi bá đạo, chửi thành thơ, chửi để đánh đề, chửi để thành nổi tiếng trên mạng, thậm chí để có tiền! Những ai hay chửi? Nhân gian xưa nay, đó là những người ác miệng, đời thật họa hoằn mới thấy một vài người. Nhưng lên mạng giờ thì đầy. 

Thiếu niên có, thanh niên có, trung niên cũng có. Quay clip để khoe cũng nhiều, dùng câu chữ miệt thị cay độc, đe dọa, tấn công tinh thần người khác thì có thể thấy mọi lúc mọi nơi. Đâu đâu cũng có thể thấy những chữ như đập, chém, tát vỡ mồm, xin tí máu... 

Chưa kể đến vô số kiểu ngôn ngữ chỉ gồm vài ký tự viết tắt, dịch ra thì đậm chất thô tục đến phát ngượng. Bi kịch cuộc đời là những chữ này người ta nói với nhau tỉnh như không ngoài đời, vào cả những cuộc họp, học đường, công sở...

Hiện giờ người ta đang dùng phổ biến chữ "khẩu nghiệp". Chữ xưa ông bà dặn con cháu cẩn trọng từng câu chữ để tránh chuyện lời mình gây họa cho người. Ngậm máu phun người, hỏi miệng mình có dơ không? 

Chuyện trên mạng cũng vậy. Dùng chữ nghĩa phê bình, chửi mắng ai đó để được gì? Ai đó nói "chửi cũng phải có nghệ thuật". 

Nghệ thuật ở chỗ mỗi người biết dùng câu chữ của mình để phê bình cái xấu, phê cho đúng, gợi cho người khác thấy sai mà sửa - đó mới là điều tốt.

Và có vẻ như mọi người dùng quá nhiều thời gian công kích nhau trên mạng. Thời gian đó nếu được dùng để lao động sáng tạo ở công trường, nhà máy, công sở..., để cùng nhau làm điều tử tế, có lẽ đời sống tinh thần sẽ bớt ngột ngạt, đời sống vật chất sẽ giàu có hơn.

Người Việt có hung dữ không?

TTO - Khi tôi trả lời một cách đầy kiêu hãnh rằng mình là người Việt Nam, chị im lặng, cúi đầu, rồi ngẩng lên nhìn thẳng vào mắt tôi, chậm rãi nói: "Xin lỗi bạn, nhưng tôi phải nói thật lòng với bạn rằng: người Việt của bạn là những người hung dữ".