Người lao động tại một công ty năng lượng Hanergy ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: clb.org.hk

Janice Chen từng là nhân viên tại một công ty đa quốc gia ở Thượng Hải và đến mùa Hè năm 2020, cô bị cho nghỉ việc do khó khăn kinh tế bắt nguồn từ dịch COVID-19. Sau hơn một năm tìm việc, Janice Chen (40 tuổi) không tìm được việc mới. Cách đây vài tháng, cô được nhận vào làm tại một doanh nghiệp địa phương quy mô nhỏ hơn công ty cũ.

Janice Chen nói rằng một trong những rào cản lớn nhất trong quá trình tuyển dụng chính là tuổi tác của bản thân. Cô chia sẻ với tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc): 'Tôi đã chuẩn bị tinh thần rằng sẽ không dễ dàng nhưng tôi cho rằng mình có kinh nghiệm nên sẽ không quá khó khăn khi tìm việc. Nhưng tôi đã sai. Trong một số cuộc phỏng vấn, tôi luôn nhận được cùng câu hỏi là tại sao không lựa chọn làm bà nội trợ ở độ tuổi này'.

Trung Quốc đang muốn người lao động hoãn nghỉ hưu với một chương trình thử nghiệm ở tỉnh Giang Tô từ đầu tháng này. Theo đó, người lao động tại Giang Tô có thể hoãn nghỉ hưu ít nhất một năm nếu họ tình nguyện và được sự đồng ý của phía sử dụng lao động.

Độ tuổi nghỉ hưu chính thức tại Trung Quốc là 60 đối với nam giới, 55 tuổi với nữ giới làm công việc nhân viên văn phòng và 50 tuổi với nữ giới làm việc lao động tay chân. Mức tuổi về hưu này được coi là khá sớm so với các nền kinh tế lớn khác.

Mặc dù người có tuổi được khuyến khích tiếp tục tham gia lực lượng lao động nhưng nhiều thông báo tuyển dụng tại các doanh nghiệp tư nhân và nhà nước đều cho biết không tuyển người trên 35 tuổi. Theo chính sách tuyển dụng chính thức của chính phủ Trung Quốc, ứng viên muốn thi tuyển công chức phải dưới 35 tuổi.

Theo bà Jennifer Feng, phụ trách nhân sự tại công ty tìm kiếm việc hàng đầu Trung Quốc là 51job.com, nhìn chung người lao động có tuổi đang đối mặt với thách thức ngày càng tăng trong tìm kiếm việc làm, đặc biệt là ở thời kỳ hậu COVID-19.

Bà phân tích: 'Phải thừa nhận rằng trong đại dịch, nhà tuyển dụng ưu tiên ứng viên có kỹ năng về công nghệ thông tin hơn, do vậy lao động trẻ được ưa chuộng. Những năm qua, hầu hết lao động nghỉ việc tại các công ty công nghệ thông tin lớn là người có tuổi. Nhà tuyển dụng thường sẵn sàng tuyển những lao động trẻ am hiểu công nghệ cao với tiền lương thấp hơn và có nhiều tiềm năng'.

Một đại biểu tại Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc (NPC), bà Jiang Shengnan đã đưa ra ý kiến rằng bước đầu tiên để giảm phân biệt tuổi tác là loại bỏ giới hạn độ tuổi trong tuyển dụng công chức. Bà Jiang Shengnan đề xuất: '35 tuổi là độ tuổi vàng với nhiều nhân viên. Việc loại bỏ giới hạn tuổi tác trong tuyển dụng công chức sẽ gửi thông điệp đến các doanh nghiệp và cá nhân rằng phân biệt tuổi tác không nên tồn tại ở nơi làm việc. Điều này sẽ tác động đến tâm lý của người dân cũng như lựa chọn hôn nhân, sinh con và về hưu'.

Giáo sư Zheng Bingwen tại Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Trung Quốc cũng đưa ra quan điểm: 'Không nên áp đặt giới hạn độ tuổi, đặc biệt là trong cơ quan chính phủ. Chính phủ nên đi đầu trong việc thay đổi nhận thức của xã hội'.

Trung Quốc đang đối mặt với khủng hoảng nhân khẩu học khi số người bước đến độ tuổi về hưu ngày càng nhiều trong khi tỉ lệ sinh trên toàn quốc lại giảm mạnh. Độ tuổi trung bình của người lao động Trung Quốc (nhóm từ 15-59 tuổi) trong năm 2019 là 38,8 tuổi trong khi vào năm 1985 con số này là 32,8 tuổi.