Cảnh giác chiêu lừa qua điện thoại

Phóng to

* Kỹ sư một nhà mạng di động tại VN:

Nhà mạng có hưởng lợi

Trò lừa giả mạo nhà mạng đòi nợ cước khách hàng được tiến hành theo hai nguồn: trong nước (qua các đầu số dịch cụ giá trị gia tăng 1900xxx) và ngoài nước (các số điện thoại vệ tinh quốc tế +886xxx). Cả hai nguồn trên đều sử dụng dịch vụ Voip (thoại qua giao thức kết nối Internet) dạng tổng đài nhằm chuyển hướng cuộc gọi người dùng đến đầu số kẻ lừa đảo mong muốn.

Với đầu số dịch vụ giá trị gia tăng trong nước, kẻ lừa đảo dụ người dùng khi “bấm phím 9 để nghe chi tiết và 0 để gặp nhân viên hỗ trợ” sẽ bị chuyển hướng gọi đến đầu số 1900xxx nhưng người dùng không hay biết”. Cước phí gọi đến đầu số 1900xxx có thể được tính đến 15.000 đồng/phút. Theo hợp đồng phổ biến hiện nay với các nhà mạng di động, đơn vị cung cấp dịch vụ qua đầu số 1900xxx có thể được hưởng 30-60% cước phí.

Còn với số điện thoại vệ tinh quốc tế (người dân ở VN gọi đến sẽ bị tính cước khoảng 90.000-150.000 đồng/phút), hầu hết cước phí nạn nhân phải trả sẽ được thanh toán cho đối tác cung cấp dịch vụ qua vệ tinh. Do đó, doanh thu của kẻ lừa đảo ở nước ngoài sẽ tùy thuộc hợp đồng ăn chia giữa họ và các nhà mạng nước ngoài.

* Luật sư LÊ MINH TRƯỜNG(giám đốc điều hành Công ty luật Minh Khuê):

Không thể nói mình vô can

Với các đầu số dịch vụ giá trị gia tăng trong nước, các nhà mạng đều chiếm phần ăn chia doanh thu với tỉ lệ rất cao, có thể đến 70%. Như vậy về mặt lợi nhuận, nhà mạng thu được nhiều hơn. Có phải vì lợi nhuận lớn nên nhà mạng làm ngơ cho những kẻ lừa đảo hoành hành bằng cách nói họ chỉ cung cấp hạ tầng kết nối, không liên quan đến nội dung?

Theo tôi được biết, một số nhà mạng hiện cung cấp rất nhiều đầu số dịch vụ giá trị gia tăng nên họ phải tìm mọi cách đẩy hết các số đi, tránh để tồn kho, nên gần như ai muốn đăng ký cũng được. Bên cạnh đó, nhà mạng còn phát triển lợi nhuận bằng áp doanh thu cho các đầu số được thuê, tức đơn vị thuê đầu số phải đạt một mức doanh thu bắt buộc trong thời gian sáu tháng mới được tiếp tục thuê đầu số. Cách làm này khiến nhiều đơn vị phải tìm mọi cách để đạt số doanh thu nhà mạng yêu cầu, trong đó có cả những hoạt động lừa đảo người dùng như báo phản ánh.

Ngoài ra, nhà mạng đều có thu phí quản lý cuộc gọi với các đầu số này. Tất cả các số gọi đến đầu số đều được nhà mạng nắm rõ (để thống kê doanh thu của đầu số), thế nhưng trong những trường hợp lừa đảo như trên, nhà mạng “phủi tay” khi nói mình vô can. Vậy họ thu phí quản lý dịch vụ làm gì khi trách nhiệm của họ chỉ bằng không?

* Luật sưNGUYỄN VĂN HẬU (phó chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM):

Phải chủ động bảo vệ khách hàng

Trong các trường hợp trên, lừa đảo là hành vi của bên thứ ba chứ không phải là hành vi của các nhà mạng. Do đó các nhà mạng không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với khách hàng. Tuy nhiên, căn cứ theo điều 14 Luật viễn thông thì doanh nghiệp viễn thông phải có trách nhiệm phối hợp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để các cơ quan này sớm phát hiện, điều tra, xử lý nghiêm minh đối tượng vi phạm, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng dịch vụ mạng viễn thông.

Ngoài ra, dưới góc độ pháp luật bảo vệ người tiêu dùng thì khách hàng sử dụng dịch vụ viễn thông có quyền được bảo đảm an toàn về tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi sử dụng dịch vụ. Do đó tôi cho rằng với trách nhiệm của bên cung cấp dịch vụ viễn thông thì nhà mạng cần phải có các biện pháp chủ động nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng. Ví dụ như phải nhắn tin, gọi điện thoại cảnh báo, khuyến cáo khách hàng về hành vi lừa đảo của bên thứ ba, ngừng cung cấp dịch vụ đối với các thuê bao vi phạm, chặn các cuộc gọi có dấu hiệu vi phạm, lừa đảo khách hàng của mình.