​Nhân chứng ảo

NGUYỄN VŨ 06/12/2018 02:12 GMT+7

Nhiều người không hình dung nổi chiếc loa Echo nhỏ ở góc phòng có thể đang ngày đêm lắng nghe mọi động tĩnh trong nhà họ và thỉnh thoảng ghi âm lại và gởi về máy chủ của Amazon.

 

Một thẩm phán vừa yêu cầu Amazon cung cấp dữ liệu mà chiếc loa thông minh Echo có thể đã ghi lại như một nhân chứng bất đắc dĩ trong vụ án mạng kép tại New Hampshire, Mỹ.

Đây là điều bất ngờ với nhiều người vì họ không hình dung nổi chiếc loa nhỏ ở góc phòng có thể đang ngày đêm lắng nghe mọi động tĩnh trong nhà họ và thỉnh thoảng ghi âm lại và gởi về máy chủ của Amazon.

Theo tờ Vox, hai phụ nữ tên Christine Sullivan và Jenna Pellegrini bị sát hại; cảnh sát phát hiện xác họ nằm ở sân sau nhà bạn trai của một trong hai phụ nữ này. Khi khám nghiệm hiện trường, cảnh sát lấy đi một chiếc loa thông minh Echo để ở nhà bếp, gần nơi xảy ra vụ thảm sát. Nghi can Timothy Verrill bị bắt, bằng chứng phạm tội chỉ là đoạn video có mặt cả ba, hai phụ nữ và nghi can. Thẩm phán ra yêu cầu với Amazon vì tin rằng dữ liệu mà Echo ghi lại có thể dùng để buộc tội Timothy.

Có thể Echo không ghi lại gì cả; cũng có thể nó ghi âm cảnh xô xát, tiếng động kéo xác từ bếp ra sân sau. Echo được kích hoạt bằng một trong bốn từ khóa: Alexa, Echo, computer hay Amazon. Ngay sau khi được đánh thức Echo sẽ bắt đầu ghi âm cho dù chủ nhân không ra lệnh trực tiếp cho nó và gởi mọi dữ liệu ghi được về máy chủ của Amazon.

Trước đây từng có những vụ cho thấy chiếc loa thông minh này ghi hết mọi thứ như vụ cặp vợ chồng ở Portland phát hiện Echo tự nhiên ghi lại cuộc trò chuyện của họ rồi tự động gởi cho một người có tên trong danh bạ điện thoại của người chồng. Sau đó Amazon mới thừa nhận công nghệ loa thông minh có thể hiểu nhầm tiếng ồn của TV, lời nói chuyện của những người trong nhà, tiếng nhạc… là lệnh đánh thức và sẽ bắt đầu ghi âm.

Vụ án ở New Hampshire đánh dấu một bước mới trong công nghệ hiện đại và cuộc sống với nhiều câu hỏi nảy sinh. Liệu loa thông minh có được xem là nhân chứng? Hackers tạo ra dữ liệu giả thì sao? Cảnh sát nay bắt đầu tịch thu các thiết bị hiện đại từ hiện trường các vụ sát nhân, xem chúng như đầu mối điều tra đầy tiềm năng nhưng quyền riêng tư dữ liệu trong trường hợp này thuộc về ai, Amazon có buộc phải trao dữ liệu…

Thật ra trước đây đã từng có những vụ việc liên quan đến Echo. Năm ngoái, một vụ bạo hành gia đình xảy ra, cảnh sát xuất hiện, bảo có người gọi báo cho cảnh sát. Hóa ra chiếc loa nghe cặp vợ chồng này cãi nhau, tay chồng vừa đánh vợ vừa hét “Cô gọi cảnh sát à?”. Thế là Echo tưởng đây là lệnh khẩn cấp bảo nó gọi 911.

Trong vụ này Amazon và phía cảnh sát vẫn còn cãi nhau ai là người gọi cho tổng đài 911. Phía cảnh sát cho rằng công nghệ hiện đại đã giúp cứu mạng sống của người phụ nữ và đứa con gái. Amazon cãi lại, làm gì có chuyện Echo tự động gọi cho cảnh sát được. Nhân vụ này, báo New York Times kể một đài truyền hình địa phương phát sóng bộ phim trong đó nhân vật có nói “Ê, Siri, gọi 911” thế là tổng đài 911 của địa phương này ngập tràn cuộc gọi tự động từ điện thoại của người xem TV mà chính những người này không hề hay biết gì.

Chiếc loa Echo để đầu giường nay có thể là "nhân chứng" cho rất nhiều việc.

Không chỉ có loa Echo, các thiết bị thông minh khác cũng hiện diện trong các vụ án, có khi lại là đầu mối giúp phá án. Tháng 10-2018 dữ liệu nhịp tim của một người mang vòng Fitbit đã giúp cơ quan điều tra giải được vụ án mạng liên quan đến một phụ nữ và người bố dượng. Ông bố khai lần cuối cùng họ gặp nhau là ở nhà cô con gái; cô này tiễn ông ra về một cách vui vẻ. Thế nhưng dữ liệu Fitbit cho thấy nhịp tim cô gái tăng lên đột ngột và sau đó ngừng đập 5 phút trước thời điểm ông bố dượng khai ông chào từ biệt người con!

Ở một vụ khác, chồng giết vợ nhưng khai dối – may mà vòng đeo tay Fitbit ghi đủ dữ liệu chứng minh ông ta nói dối nên sau đó phải nhận tội. Ông ta khai có kẻ bịt mặt đột nhập, trói ông vào ghế để đánh cắp ví tiền; do người vợ tình cờ bước vào nên bị kẻ gian bắn chết tại chỗ rồi tẩu thoát. Thế nhưng vòng Fitbit lại cho thấy đúng thời điểm này người vợ đang chạy bộ quanh nhà.

Dữ liệu về nhịp tim mà Fitbit ghi nhận đã được dùng làm bằng chứng giải quyết một vụ giết người.

Có thể thấy công nghệ, máy móc, thiết bị quanh chúng ta đang ghi nhận rất nhiều thông tin về chúng ta, có lúc chúng kết nối với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, gởi dữ liệu liên quan đến chúng ta về cho họ mà chúng ta không hề hay biết. Các trường hợp trên dữ liệu giúp tìm ra kẻ xấu nhưng có bao giờ chính dữ liệu rơi vào tay kẻ xấu gây hại cho người dùng. Và vì sao con người lại chấp nhận cảnh sống chung với các đồ vật có thể trở thành tai mắt do thám cho người khác, có thể là doanh nghiệp lắng nghe để bán hàng mà cũng có thể là hackers thâm nhập để đánh cắp thông tin.

 

Bình luận Xem thêm
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận