Khu đất dự án 3ha ở phường Bình An, Q.2 được UBND TP.HCM giao cho Công ty xây dựng - may thuê Trường Thịnh sau khi có quyết định 367, nhưng gần 20 năm chưa triển khai - Ảnh: HOÀNG ĐÔNG

Thanh tra Chính phủ nhận định: trong phạm vi 5 phường (ngoài ranh khu đô thị Thủ Thiêm), mặc dù đã được Thủ tướng quyết định xây dựng 160ha khu tái định cư cho dân bị di dời vào năm 1996 nhưng sau đó UBND TP vẫn giao đất cho 51 dự án để đầu tư xây dựng nhà ở, văn phòng, khu vui chơi giải trí, công trình công cộng... với tổng diện tích hơn 144ha.

Hậu quả là phá vỡ quy hoạch, không còn đủ đất để bố trí tái định cư theo quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt.

Hàng chục dự án manh mún

Ngày 8-9, Tuổi Trẻ đã trở lại khu vực các dự án này. Ở phường Bình An có hàng chục dự án nhà ở nằm san sát, manh mún, phần lớn các dự án nhà ở theo phương thức phân lô nền nhà liên kế và biệt thự.

Đa số các dự án được chủ đầu tư xây tường bao quanh, có khu còn làm cổng có cánh đóng lại và bảo vệ canh gác. Vì vậy, đường đi của khu vực này ngoài các hẻm nhỏ ở khu dân cư cũ bên ngoài thì chỉ là đường ngắn đi trong mỗi dự án, không kết nối được với nhau.

Thậm chí, đường và khu công viên ven sông Sài Gòn cũng không được các chủ đầu tư thực hiện đồng bộ. Có dự án còn không có đường đi thông với bên ngoài.

Ông H. cho biết ông mua một căn biệt thự từ năm 2013, với giá 100 triệu đồng/m², hiện giá đất của khu biệt thự này đã tăng lên từ 130-150 triệu đồng/m².

Trong khi đó, có một số dự án dù được giao đất từ lâu nhưng chủ đầu tư chưa triển khai, "đắp chiếu" hàng chục năm nay. Điển hình như dự án 3ha tại phường Bình An đã được giao đất năm 1998, nhưng hiện vẫn chỉ nằm trên giấy.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, sau khi được giao đất, chủ đầu tư ký hợp đồng hợp tác kinh doanh, phân chia quyền lợi với một công ty khác.

Công ty sau lại ký hợp đồng tiếp với công ty thứ ba rồi ba đơn vị này thống nhất chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho đơn vị khác. Hiện các đồng chủ đầu tư đang kiện nhau ra tòa nên dự án đến nay vẫn còn để hoang.

Khu vực có một số dự án nhà ở được giao đất trước năm 2005 tại phường Bình An, Q.2, TP.HCM - Ảnh: HOÀNG ĐÔNG

Rời bỏ khu tái định cư

Theo tờ trình số 1861 ngày 27-5-1996 của UBND TP.HCM xin phê duyệt quy hoạch 1/5.000 của khu đô thị Thủ Thiêm có nêu: khu chuyển dân tái định cư có diện tích khoảng 160ha, bố trí phía đông, giáp ranh phạm vi lập quy hoạch. Tờ trình này không nêu cụ thể vị trí, ranh giới, không có bản đồ.

Năm 2002, Thủ tướng Chính phủ có văn bản 190 khẳng định lại một lần nữa khu tái định cư nằm trong phạm vi 5 phường: An Khánh, Bình An, Bình Khánh, An Lợi Đông và Thủ Thiêm của quận 2. Văn bản này cho phép UBND TP.HCM thu hồi diện tích đất 930ha (770ha đất làm khu đô thị mới và 160ha đất tái định cư) giao cho Ban quản lý Thủ Thiêm để sớm tổ chức việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, xây dựng khu tái định cư...

Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, do đất trong phạm vi 5 phường trên đã giao cho nhiều dự án nhỏ lẻ nên các cơ quan chức năng chỉ bố trí được khoảng 46ha đất tái định cư. Thanh tra Chính phủ nhận định dự án còn thiếu gần 114ha đất tái định cư theo quy hoạch ban đầu nhưng UBND TP.HCM không báo cáo Thủ tướng.

Thực tế, khoảng 15.000 hộ dân bị di dời khỏi khu đô thị Thủ Thiêm được bố trí tái định cư rải rác nhiều dự án trên toàn địa bàn quận 2.

Nhiều khu tái định cư xa nơi ở cũ của người dân như Thạnh Mỹ Lợi, Cát Lái với hạ tầng khi giao còn thiếu nhiều hạng mục, chưa thuận tiện.

Gia đình bà P.T.Kim Yến (khu phố 2, P.An Khánh) có 470m² đất thu hồi trong dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm. Gia đình bà được đền bù hơn 700.000 đồng/m² cho 270m², còn lại 200m thì được đổi cho 2 nền đất tái định cư tại khu dân cư Thạnh Mỹ Lợi. Năm 2007, gia đình bà phải bán bớt 1 nền được hơn 1 tỉ đồng để xây dựng lại căn nhà trên nền còn lại.

Gần 2 năm đầu ở đây hệ thống chiếu sáng vẫn chưa được xây dựng, nhà nằm giữa đồng không mông quạnh, dân cư thưa thớt nên gia đình bà không biết làm gì để sống. Cầm cự được một thời gian thì bà Yến bán luôn nhà về P.Bình Khánh mua căn hộ chung cư ở.

Tương tự, ông H.Triệu Sơn (KP 1, P.An Khánh) cho hay gia đình ông được bố trí tái định cư tại khu dân cư Thạnh Mỹ Lợi. Nhưng khi về đây, gia đình nhận thấy hạ tầng còn chưa đủ, ở đây gia đình cũng không biết làm ăn, sinh sống ra sao nên cũng bán suất tái định cư để mua chung cư về Bình Khánh ở.

Tại khu tái định cư 50ha Cát Lái (P.Cát Lái), hạ tầng nội khu dân cư khá đầy đủ với đường sá rộng rãi, trường học, siêu thị, khu dịch vụ... Tại khu dân cư này có khá nhiều công trình nhà cao tầng, biệt thự, nhà liên kế hiện đại đang được xây dựng nhộn nhịp. Các nền tái định cư được bố trí rải rác tại các đường nội khu dân cư như đường 56, 69...

Tuy nhiên các nền tại đây hầu hết vẫn còn đất trống. Người dân nơi đây cho biết đường chính đi về trung tâm TP của cư dân ở đây là đường 35-CL nối ra đường Nguyễn Thị Định.

Nhưng đường này quá nhỏ, bụi mù mịt, xe container chạy ngày đêm rất nguy hiểm. Hơn nữa khu tái định cư này hiện xa trung tâm khu đô thị mới Thủ Thiêm cũng như trung tâm TP nên người dân chưa muốn định cư.

Nhiều sai phạm ở dự án Thủ Thiêm

TTO - Trong quá trình triển khai thực hiện đầu tư, xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm, UBND TP.HCM và các sở, ngành đã để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm, ảnh hưởng đến quyền lợi một số hộ dân sinh sống trên địa bàn.