Nữ y tá Pauline Cafferkey khi còn tham gia hỗ trợ chống dịch Ebola ở Sierra Leone - Ảnh từ YouTube

Báo Guardian cho biết cô Pauline Cafferkey - 39 tuổi, người Scotland - từng được tuyên bố khỏi bệnh Ebola hồi tháng 1-2015. Cô bị phát hiện nhiễm dịch lần đầu vào tháng 12-2014 trong thời gian làm việc ở Sierra Leone.

Cô được cách ly điều trị tại Bệnh viện Royal Free (London) trong vòng một tháng, sử dụng một loại thuốc kháng virút Ebola thử nghiệm và truyền máu của bệnh nhân sống sót trước khi xuất viện.

Trường hợp của nữ y tá Cafferkey cũng đang gióng lên hồi chuông cảnh báo virút Ebola vẫn còn là loại virút khó hiểu và gây ra những hậu quả lâu dài lên người bệnh.

58 người được xác định có tiếp xúc gần với Cafferkey trước khi cô nhập viện trở lại hôm 6-10 để điều trị. Nhà chức trách y tế địa phương đã cung cấp văcxin Ebola cho 40 người trong số này và họ đang được theo dõi chặt chẽ.

Chưa có câu trả lời

Giới chuyên gia cho rằng virút Ebola có thể sống ẩn dật trong dịch não tủy hay các phần khác của cơ thể mà hệ miễn dịch yếu. Trong trường hợp của Cafferkey, có khả năng virút này vẫn còn sống trong hai mắt hoặc dịch tủy của cô.

Khi hệ miễn dịch của Cafferkey yếu đi, virút này mạnh lên, lan rộng và gây ra triệu chứng sốt trước khi cơ thể của bệnh nhân kịp phản ứng. Có khả năng đây là trường hợp tái nhiễm Ebola hiếm thấy. Song giới chuyên gia y tế vẫn không dám đảm bảo đây là trường hợp duy nhất vì họ chưa từng gặp ca bệnh thế này từ khi dịch bệnh bùng phát ở Tây Phi đến nay.

Tờ Independent cho biết gần đây đã xuất hiện một số ca tái nhiễm Ebola và tử vong sau thời gian dài hồi phục. Chẳng hạn bệnh nhân Dennis Khakie, 42 tuổi, ở Liberia đã đột ngột tử vong sau gần một năm hồi phục.

Rồi một bệnh nhân nhỏ tuổi đã được Tổ chức Thầy thuốc không biên giới (MSF) chữa khỏi ở Liberia hồi năm ngoái đột nhiên có triệu chứng sốt rất nhanh, viêm não và kết quả xét nghiệm dương tính với Ebola.

Câu chuyện về những bệnh nhân như Khakie thỉnh thoảng xuất hiện trong thời gian gần đây. “Chúng tôi đang cố gắng tìm ra nguyên nhân gây tử vong và liệu hiện tượng này có thật sự liên quan đến Ebola hay không vẫn chưa rõ” - bác sĩ Armand Sprecher, thuộc Tổ chức MSF, nhấn mạnh.

Bà Audrey Rangel, điều phối viên Tập đoàn Y tế quốc tế ở Kambia (Sierra Leone), cho biết có khoảng 13.000 người hết bệnh Ebola ở Tây Phi thường gặp triệu chứng đau kéo dài như đau cơ, đau ở vùng bụng và mất ngủ triền miên.

Một số người khác mắc các chứng bệnh liên quan đến thị lực, thính lực và thậm chí có người đã bị mù.

Nguyên nhân gây ra những triệu chứng “hậu hồi phục Ebola” này đến nay vẫn chưa được xác định. Song giới chuyên gia y tế nhận định có khả năng chúng liên quan đến việc hệ miễn dịch bị tổn thương trong thời gian bệnh nhân chống chọi lại virút Ebola.

Sống trong tinh dịch nam giới

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), virút Ebola có thể tồn tại trong tinh dịch của nam giới đến 82 ngày và có thể lâu hơn. Hồi tháng 3-2015, một phụ nữ 44 tuổi đã tử vong ở Liberia do bị lây nhiễm virút Ebola từ hôn phu của mình, vốn là một người cũng vừa được tuyên bố “thoát bệnh Ebola”.

Chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu quân y của Mỹ - bác sĩ Gustavo Palacios và các đồng nghiệp đã kết hợp mẫu xét nghiệm di truyền học của người phụ nữ này và mẫu bệnh phẩm lấy từ vị hôn phu của cô nhằm tìm ra câu trả lời.

Các nhà nghiên cứu nghi ngờ virút Ebola từ người đàn ông đã nhiễm sang người phụ nữ qua đường tình dục. Song các nhà khoa học vẫn chưa chắc chắn vì đây chỉ mới là bằng chứng đầu tiên.

Một nhóm chuyên gia y tế của Chính phủ Sierra Leone, WHO và Trung tâm Phòng chống dịch bệnh của Mỹ đã vận động 93 người đàn ông “thoát Ebola” thường xuyên kiểm tra sau khi được tuyên bố khỏi bệnh.

Kết quả kiểm tra chín người đầu tiên sau ba tháng thoát bệnh cho thấy virút Ebola vẫn có trong tinh dịch của họ. Và bằng chứng di truyền học của virút Ebola vẫn có trong tinh dịch của 65% những người này khi họ tham gia kiểm tra lại từ 4 - 6 tháng sau đó.

WHO đã cảnh báo những bệnh nhân “thoát Ebola” nên kiêng cữ hoặc quan hệ tình dục an toàn trong 90 ngày.

Tạp chí y khoa New England cho biết virút Ebola cũng có thể truyền từ những phụ nữ thoát Ebola sang con của họ thông qua sữa mẹ.