Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo Đại hội - Ảnh: TTXVN

Bên cạnh biểu dương, khẳng định những việc làm được và vai trò to lớn của Mặt trận, Tổng bí thư đã thẳng thắn chỉ ra những mặt chưa làm được, còn hạn chế, bất cập.

“Phương thức vận động, tập hợp, xây dựng, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân vẫn chưa theo kịp những yêu cầu mới. Mặt trận chưa thường xuyên và thiếu cơ chế phối hợp với các tổ chức thành viên trong việc nắm bắt và phản ánh tâm tư nguyện vọng của nhân dân” - Tổng bí thư nói.

“Các cuộc vận động, phong trào thi đua có nơi còn hình thức, hiệu quả chưa cao. Vai trò đại diện, bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân và giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận còn hạn chế” – ông nói thêm. 

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị trong nhiệm kỳ tới, Mặt trận cần quan tâm hơn nữa đến tâm tư, nguyện vọng của mọi tầng lớp nhân dân, tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhân dân phát huy khả năng sáng tạo, đóng góp tích cực vào sự nghiệp chung.

“Mặt trận cần phát huy dân chủ, thân ái trao đổi, bàn bạc, bảo đảm sự bình đẳng, tôn trọng, thông cảm lẫn nhau; xóa bỏ mọi mặc cảm, định kiến về quá khứ, thành phần giai cấp, chấp nhận những điểm khác nhau không trái với lợi ích chung của dân tộc; làm sao để Mặt trận các cấp thực sự là trung tâm đoàn kết, tập hợp mọi lực lượng xã hội, là nơi mọi người đều có thể nói lên tiếng nói, nguyện vọng của mình, đóng góp trí tuệ, công sức cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” - Tổng bí thư nhấn mạnh.

Trước đó, phát biểu khai mạc đại hội, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân nêu rõ: “Tình hình thế giới và khu vực đang diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, nhưng xung đột sắc tộc và tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ, biển đảo, chiến tranh cục bộ, khủng bố, bạo loạn, “diễn biến hòa bình” vẫn diễn ra ở một số nơi”.

“Việc hình thành “Cộng đồng các nước Đông Nam Á” vào năm 2015 sẽ là một tiền đề quan trọng góp phần bảo vệ hòa bình, ổn định và thúc đẩy phát triển ở khu vực. Tuy nhiên, VN đang trực tiếp đối mặt với nguy cơ bị xâm phạm chủ quyền quốc gia, lãnh thổ và vùng đặc quyền kinh tế. Tự do và an ninh hàng hải quốc tế bị đe dọa”.

Ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng: Bối cảnh tình hình mới của thế giới và trong nước hiện nay đòi hỏi MTTQ VN phải tự đổi mới mạnh mẽ, xác định rõ mục tiêu và chương trình hành động, đáp ứng yêu cầu củng cố, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, thực hiện sứ mệnh cao cả của mình đã được xác định trong cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) và quy định của Hiến pháp năm 2013, đáp ứng những yêu cầu thực tiễn cuộc sống của các tầng lớp nhân dân.