Người dân tham gia lễ tưởng niệm nạn nhân động đất-sóng thần ở Tokyo ngày 11-3-2016 - Ảnh: AP

Tại thủ đô Tokyo - nơi cũng bị rung chuyển dữ dội khi động đất xảy ra, Thủ tướng Shinzo Abe và Nhật hoàng Akihito dẫn đầu lễ tưởng niệm và đặt hoa tưởng nhớ các nạn nhân.

Nhiều nơi khác ở miền bắc Nhật Bản cũng tổ chức lễ tưởng niệm riêng.

Đêm trước ngày tưởng niệm, ông Abe nói nước Nhật "không thể phát triển mà không có điện hạt nhân", tuy nhiên tuyên bố sẽ giảm phụ thuộc vào nguồn năng lượng này.

Theo The Straits Times, cùng các nhà lãnh đạo chính trị và kinh doanh khác, ông Abe thường xuyên đến thăm các khu vực bị thảm họa và cam kết sẽ giúp đỡ xây dựng lại những khu vực này cũng như hỗ trợ cuộc sống của người dân địa phương.

Ngày 11-3-2011, một trận động đất 9 độ Richter xảy ra ngoài khơi đã gây sóng thần tàn phá bờ biển đông bắc nước Nhật.

Thảm họa kép này cũng gây ra sự cố hạt nhân tồi tệ nhất kể từ sau vụ Chernobyl năm 1986, khi lò phản ứng tại nhà máy điện nguyên tử Fukushima Daiichi rò rỉ phóng xạ trên diện rộng, khiến nhà chức trách phải sơ tán hơn 160.000 người. 

Theo BBC, đa số những người này không thể quay trở lại nhà mình cho dù đã có nhiều nỗ lực làm sạch phóng xạ. Ông Takagi Tsuyoshi - Bộ trưởng phụ trách tái thiết, hứa sớm hoàn tất công việc.

Tuy nhiên với nhiều người sống sót, khó khăn về tâm lý mới là trở ngại lớn nhất.

"Cơ sở hạ tầng đang phục hồi nhưng trái tim thì vẫn còn rỉ máu", ông Eiki Kumagai - tình nguyện viên cứu hỏa mất 51 đồng nghiệp sau thảm họa, nói.

"Tôi cứ nghĩ thời gian sẽ giúp chữa lành. Thế nhưng tôi luôn luôn thấy gương mặt của những người đã chết... Tiếc thương vô hạn, thật không thể nào tả nổi", ông nói.

Công nhân khử độc đang mặc niệm nạn nhân động đất - sóng thần ngày 11-3 - Ảnh: Reuters

Người dân tưởng nhớ nạn nhân động đất - sóng thần tại tỉnh Fukushima - Ảnh: Reuters

Người đi đường ở Tokyo dừng lại dành 1 phút mặc niệm các nạn nhân động đất - sóng thần - Ảnh: Reuters

Thảm họa ngày 11-3-2011 đã cướp đi mạng sống của hơn 18.000 người - Ảnh: AFP