Nước thải rò rỉ ra môi trường, bốc mùi hôi thối - Ảnh: A Lộc

Đó là Công ty TNHH Quang Thu Tài (đóng tại ấp 2, xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai) do ông Lê Quang Thu làm chủ.

Theo C49, tại thời điểm kiểm tra, nhà máy đang hoạt động bình thường. Đoàn liên ngành phát hiện nước thải phát sinh từ hoạt động sản xuất được thu gom đưa về một hầm biogas, thể tích 100.000m³ để xử lý.

Hầm biogas do công ty tự đầu tư xây dựng, không được cơ quan chức năng cấp phép xây dựng, thẩm định. Một phần nước thải sản xuất rò rỉ ra môi trường là hồ chứa tự tạo, không lót đáy, dung tích nước còn tồn đọng khoảng 50m³ chưa thẩm thấu.

Công ty chưa đầu tư xây dựng kho lưu chứa tạm thời chất thải, các chất thải phát sinh từ quá trình sản xuất (bã bột mì, vỏ mì) được thu gom, chất đống để ngoài trời, nền đất, có hiện tượng nước thải rò rỉ chảy tràn ra sân tại bãi tập kết chất thải.

Làm việc với cơ quan chức năng, ông Lê Quang Thu - giám đốc Công ty TNHH Quang Thu Tài - cung cấp giấy phép hoạt động do Sở Khoa học, công nghệ và môi trường Đồng Nai cấp vào tháng 10-1997 với quy mô công suất 50.000 tấn/năm.

Tuy nhiên, từ khi thành lập công ty đến nay, công ty chưa được cơ quan chức năng phê duyệt hồ sơ môi trường tương đương với quy mô sản xuất hiện tại (trên 10.000 tấn nguyên liệu/năm), không thực hiện quan trắc môi trường định kỳ theo quy định, chưa có hệ thống xử lý nước thải, chưa thực hiện việc kê khai và đăng ký phát sinh chất thải.

Cũng theo C49, qua kiểm tra cho thấy từ khi nhà máy sản xuất bột mì hoạt động đến nay, chưa có cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra công tác chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với công ty trên.

Theo hồ sơ, chỉ có kiểm tra về bảo vệ môi trường, vấn đề di dời đối với cơ sở sản xuất tinh bột mì Duy Thanh (tên ban đầu của công ty này) cùng địa điểm của công ty bị bắt quả tang xả thải ô nhiễm nhưng không có giấy phép kinh doanh.

Đại úy Nguyễn Văn Đạt, phó trưởng phòng Phòng chống tội phạm môi trường trong lĩnh vực bảo vệ, phát triển rừng và bảo tồn đa dạng sinh học - phòng 3 (C49), cho biết qua kiểm tra bước đầu xác định Công ty TNHH Quang Thu Tài có một số tồn tại gồm: hoạt động sản xuất tại trụ sở không đúng nội dung trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh đã được cơ quan chức năng cấp phép. Công ty hoạt động sản xuất chế biến tinh bột mì quy mô công nghiệp trong phân khu phục hồi sinh thái của Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai. Ngoài ra không có hồ sơ thủ tục môi trường theo quy định của pháp luật, không đầu tư xây dựng công trình xử nước thải...

Vì vậy, đoàn kiểm tra đã tiến hành thu hai mẫu nước thải để làm căn cứ xử lý theo quy định của pháp luật. Hiện C49 yêu cầu công ty cung cấp đầy đủ, kịp thời các hồ sơ, tài liệu có liên quan cho đoàn kiểm tra xác định các hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường.

Đại úy Đạt cũng cho biết đoàn liên ngành đã có buổi làm việc với Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai (BQL). BQL xác nhận công ty nằm trong đất khu bảo tồn. BQL đã nhiều lần nhắc nhở, kiến nghị di dời công ty khỏi đất khu bảo tồn.

“Nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục xác minh, làm rõ sự tồn tại của công ty trên ở giai đoạn nào, do cơ quan quản lý hay do công ty tự phát để có hướng đề xuất xử lý cụ thể” - ông Đạt giải thích.

Trao đổi với Tuổi Trẻ vì sao để một công ty sản xuất không phép, gây ô nhiễm tồn tại nhiều năm trong khu bảo tồn, ông Trần Văn Mùi - giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai - cho biết: “Khu đã từng đề nghị di dời. Công ty này cũng nằm trong danh sách gây ô nhiễm, nằm trong lộ trình di dời nhưng gần đây người dân trong mì ở trong vùng kiến nghị chính quyền cho nhà máy kéo dài thêm mới có chỗ thu mua mì cho họ. Họ chưa đến thời hạn cam kết di dời thì C49 vào kiểm tra phát hiện sai phạm”.

Các chất thải phát sinh từ quá trình sản xuất (bã bột mì, vỏ mì) được thu gom, chất đống để ngoài trời để bán cho cá nhân, tổ chức có nhu cầu sản xuất thức ăn gia súc - Ảnh: A Lộc

Bột mì trong khu nhà xưởng của công ty - Ảnh: A Lộc